چهارشنبه سوری و آنچه باید درباره آداب‌ورسوم آن در ایران بدانیم. تصور نسل ما از چهارشنبه سوری، شبی دلهره‌آور با صداهای مهیب است؛ اما وقتی به سراغ کتاب‌ها یا صندوقچه خاطرات بزرگ‎ترها می‌رویم، روی دیگری از و آداب و رسوم چهارشنبه سوری در ایران برای ما نمایان می‌شود. به همین دلیل برای اینکه بدانید چهارشنبه سوری چیست، در ادامه مطلب با تاریخچه چهارشنبه سوری در ایران آشنا خواهید شد. چهارشنبه سوری چیست و از کجا آمده است؟ چهارشنبه‌ سوری، یک جشن ایرانی است که در آخرین سه‌شنبه شب سال، یعنی شب قبل از چهارشنبه آخر سال در اسفند، برگزار می‌شود. این آیین به‌عنوان آغاز جشن‌های نوروزی شناخته می‌شود و به‌نوعی برای خداحافظی با سال گذشته و استقبال از سال جدید است. در شب چهارشنبه‌ سوری، مردم با پریدن از روی آتش و خواندن اشعار مخصوص، برای از بین بردن بیماری‌ها و بدشانسی‌ها و جذب انرژی مثبت تلاش می‌کنند. همچنین، در این شب، بازی‌ها و سرگرمی‌های مختلفی مانند پاشیدن آب روی یکدیگر یا ترقه‌بازی رایج است. این جشن به‌نوعی نمادی از شادی و امید به آینده است و در مناطق مختلف ایران به‌طور متنوعی برگزار می‌شود. درباره ریشه دقیق چهارشنبه سوری، اطلاعات درستی در دسترس نیست و تعاریف بسیاری از آن وجود دارد. برخی از این تعاریف و پژوهش‌ها به شرح زیر است: تا قبل از ورود اسلام به ایران، در پایان هر ماه جشنی گرفته می‌شده که به «سور» معروف بوده است. چنین آیینی، دقیقاً پیش از اسلام وجود نداشته و احتمالاً تغییریافته یک آیین باستانی مثل جشن سده یا گاهنبار هَمَسپَتمَدَم است. اسلام در قوت گرفتن این مراسم مؤثر بوده است؛ زیرا اعراب روز چهارشنبه را نحس می‌دانستند و این باعث شده است تا ایرانیان هم با این جشن به جنگ این نحسی بروند. در ایران زمان زرتشت، هنگامی که تقویم درست شد، روز سال‌تحویل مصادف با روز سه‌شنبه بود؛ به‌نحوی که نیمی از آن سه‌شنبه در سال قبل بود و نیمی دیگر در سال جدید قرار داشت. به همین علت در آن روز به جشن و سرور می‌پرداختند و این رسم به‌مرور در تاریخ ایران جا افتاد. فلسفه چهارشنبه سوری چیست؟ چهارشنبه سوری را می‌توان یک جشن پیشواز برای عید نوروز و شادی برای به پایان رسیدن روزهای سرد دانست. در این جشن با پریدن از روی آتش، بدی‌ها و بیماری‌ها را به آتش می‌سپارند تا در آن بسوزند و به‌جای آن، گرما و انرژی آتش را برای شروع سال جدید دریافت کنند. روز چهارشنبه سوری امسال روز چهارشنبه سوری امسال مصادف است با 28 اسفند 1403، مقارن با هفدهمین روز ماه مبارک رمضان آداب و رسوم چهارشنبه سوری چهارشنبه سوری در ایران با آداب‌ورسوم خاصی برگزار می‌شده و خانواده‌ها را دور هم جمع می‌کرده است. میان این آداب‌ورسوم، بعضی کارها در بیشتر نقاط ایران عمومیت داشت و معمولاً همه مردم یک منطقه آن را انجام می‌دادند. برخی کارها هم رسوم مخصوص به خود را داشت، رسومی که از فرهنگ مردم آن منطقه و داستان‌ها و روایاتی که از این شب وجود داشت، نشئت می‌گرفت. در این مطلب به آن رسومی که میان همه مردم ایران رایج بوده، می‌پردازیم و به‌نوعی آداب و رسوم چهارشنبه سوری در ایران را برایتان شرح می‌دهیم. بوته‌افروزی در چهارشنبه سوری یکی از رسوم چهارشنبه سوری در ایران بوته‌افروزی است؛ به این صورت که هر خانواده روی پشت‌بام، حیاط یا فضای باز خانه خود، بوته‌های خشک یا گون را در سه، پنج یا هفت (اعداد فرد) کپه آماده می‌کرد و با تاریک شدن هوا که همگی دور هم جمع می‌شدند، این کپه‌ها را آتش می‌زدند و از روی آن می‌پریدند. البته دیده شده که در برخی از شهرهای ایران، کپه‌هایشان با اعداد زوج هماهنگ است. جالب است بدانید در بعضی از منابع، پریدن از روی آتش را که تقریباً در همه جای ایران متداول است، به داستان اساطیری سیاوش تعبیر کرده‌اند. در این داستان، سیاوش از آتش گذر می‌کند و به‌علت پاک بودنش، سالم می‌ماند. در واقع این اعتقاد وجود داشته که با گذر از آتش، بیماری‌ها از فرد دور می‌شود. ازاین‌رو، هنگام پریدن از روی آتش می‌خواندند: زردی من از تو، سرخی تو از من. فال‌گوش‌نشینی در چهارشنبه سوری فال‌گوش‌نشینی از دیگر رسوم چهارشنبه سوری در ایران است. این مراسم این‌طور بوده که چون با تاریک شدن آسمان شناسایی آدم‌ها سخت می‌شد، آن‌هایی که دلشان می‌خواست بختشان باز شود، به زیارت بروند یا نیت‌های دیگری داشتند، از خانه بیرون می‌رفتند و به حرف‌های رهگذران یا اهالی خانه‌ها گوش می‌دادند. اگر اولین چیزی که به گوششان می‌خورد، شاد و خوشایند بود، نیتشان را به خیر فال می‌زدند و اگر سخنان تلخ و ناراحت‌کننده می‌شنیدند، فالشان را به برآورده نشدن می‌زدند.